ภูมิปัญญาชาวบ้านจังหวัดอุบล

ตำนานเทียน....พุทธศิลป์ จากภูมิปัญญาชาวอุบลฯ ..ราชธานีแห่งสยาม

“ อุบลราชธานี มีสมญานามว่า เมืองแห่งดอกบัวงาม” ซึ่งดอกบัวเป็นพฤกษชาติที่มีคติธรรมทางพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง อุบลราชธานีจึงมีวัฒนธรรมประเพณี ทำบุญทุกๆ เดือนตลอดปี แต่ที่โดดเด่นและมีที่มาอย่างยาวนาน คือ ประเพณีแห่เทียนพรรษา               สมัยแรก (ประมาณ พ.ศ. 2335-2443) เทียนเวียนหัว มัดรวมติดลาย ชาวบ้านนำเทียนที่ฝั้นเองนำมามัดรวมกับแกนกลางแล้วติดลายให้สวยงาม นำไปถวายพระสงฆ์ในการทำบุญเข้าพรรษาคือบุญเดือนเเปด สมัยที่ 2 (พ.ศ. 2444-2479) หลอมเทียน หลอมใจ หลอมบุญ                เมื่อครั้งพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์พระเจ้าน้องยาเธอในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงดำรงตำแหน่งข้าหลวงต่างพระองค์ สำเร็จราชการมณฑลอีสานประทับที่  เมืองอุบลราชธานี ทรงเห็นการแหบุญบั้งไฟที่วัดหลวงริมแม่น้ำมูล เกิดเหตุบั้งไฟตกลงมาถูกชาวบ้านตายอีกทั้งชาวบ้านที่มาร่วมงานต่างกินเหล้าเมามายเกิดการทะเลาะวิวาทชกต่อย ตีรันฟันแทงกันถึงแกล้มตาย จนมีคำกล่าวเป็นผญาภาษาอีสานว่า "ปีได๋บ่มีตีรันฟันแทงกัน มับเสียดายเเป้งข้าวหม่า มีความหมายว่า หากปีใด ที่ไม่มีการทะเลาะวิวาทกัน จะรู้สึกเสียดายแป้งที่ใช้หมักสุรา เสด็จในกรมทรงเห็นว่าเป็นเรื่องไม่ดี อีกทั้งประเพณีบุญบั้งไฟเป็นประเพณีที่นับถีอเทพเจ้า (แถน) ตามธรรมเนียมของศาสนาฮินดู พระองค์จึงทรงสั่งให้งดเว้นการจัดงานบุญบั้งไฟอีกต่อไป และให้ใช้ประเพณีถวายเทียนพรรษาเป็นพุทธบูชาตามธรรมเนียม ของชาวพุทธโดยแท้จริงเมืองอุบลราชธานีจึงมีประเพณีแห่เทียนพรรษานับแต่นั้นสืบมา                 ในสมัยนี้มีการหล่อเทียนต้นใหญ่  เนื่องจากเห็นว่าการมัดเทียนขนาดเล็กรวมเข้าด้วยกันเป็น    งานที่ทำได้ง่าย ประกอบกับพระองค์ทรงเห็นการถวายเทียนต่างคนต่างทำ จึงทรงเป็นผู้ริเริ่มให้ชาวเมืองอุบลราชธานีรวมกันหล่อเทียนต้นใหญ่ มอบให้ชาวบ้านทำเป็นกลุ่มใหญ่หรือทำเป็นคุ้มวัด มีกรมการเมืองคอยดูแลแต่ละคุ้มวัด การจัดทำเป็นต้นเทียนถือเป็นงานใหญ่ใช้แรงคนมาก ใช้เวลามาก และสิ้นเปลืองทุนทรัพย์อีกทั้งชาวบ้านส่วนใหญ่ต้องการทำบุญอยู่แล้ว จึงมีกุศโลบาย "หลอมเทียน หลอมใจหลอมบุญ"       ลดช่องว่างระหว่างชนชั้น ลดช่องว่างระหว่างฐานะ ไม่ว่าจะยากดีมีจนนำขี้ผึ้งเล็กใหญ่มาหลอมละลายในกระทะทองเหลืองอันเดียวกัน ได้ต้นเทียนต้นเดียวกัน มีส่วนเป็นเจ้าของด้วยกัน ได้บุญได้กุศลเท่าเทียมกัน ก่อให้เกิดความรักสมัครสมานสามัคคี ถือว่าเป็นการทำบุญร่วมกัน  ในวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๘ เมื่อรวมแรงร่วมใจกับทำต้นเทียนเสร็จแล้วให้นำต้นเทียนทุกต้นมารวมกันที่วังของพระองค์ (วังสงัด) กลางคืนมีมหรสพสมโภชตลอดคืน รุ่งเช้า วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ เป็นวันเข้าพรรษา ทรงให้มีการตักบาตรเลี้ยงพระร่วมกันเสร็จแล้วก็โปรดฯ ให้ชาวเมือง ที่มีเกวียนได้ประดับตกแต่ง โค เกวียน ม้า นำมาเข้าขบวนแห่ โดย ไปรวมกันที่หน้าศาลากลางมณฑลในเวลาเที่ยงวัน ทรงประทานรางวัลแก่ผู้ทำต้นเทียนสวยงาม เมื่อพร้อมกันแล้ว ก็    ทรงให้จับสลาก หากต้นเทียนของคณะใดจับสลาก ถูกวัดไหน ต้นเทียนของคณะนั้นก็จะแห่ไปถวายวัดนั้นๆ                 จะเห็นได้ว่า  เทียนพรรษาอุบลราชธานี  มีการเปลี่ยนทางจากวัฒนธรรมดั้งเดิม  (ไท-ลาว) สู่วัฒนธรรมหลวงในช่วงนี้เอง                 ดังนั้นการปรับเปลี่ยนศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นให้กลายมาเป็นประเพณีหลวงอันเป็นพิธีพุทธศาสนาจึงวิวัฒนาการมาสู่  " งานประเพณีแห่เทียนพรรษาอุบลราชธานี"  ตราบเท่าทุกวันนี้                 โดยมีเป้าหมายเชิดชูพระพุทธศาสนา  ยึดมั่น "พุทธธรรม" เป็นหลักในการดำเนินชีวิต  ให้อยู่ดีมีสุข  สงบร่มเย็น  และพอเพียงเป็นแก่นแท้  คุณงามความดีตลอดไป                                                                                               ประเพณี                ยืนยงได้                หลายร้อยปี                                                                                            คุณความดี            คุ้มครอง                ค้ำคูณไว้                                                                                             บุญล้นล้ำ              น้อมนำธรรม       ชำระใจ                                                                                             เทิดทูนไท้             ธำรงศาสน์           ชาติรุ่งเรือง

แนะนำตัวเอง

     สวัสดีค่ะ เพื่อนๆ

      ดิฉันชื่อ นางสาว  อรัญญา  ศรีสุราช  ชื่อเล่น แนน
เกิดวันที่ 2 ธันวาคม 2538  อายุ 17 ปี
เรียนที่ ร.ร นากระแซงศึกษา  ต.นากระแซง  อ.เดชอุดม  จ.อุบลราชธานี

       ลักษณะนิสัยส่วนตัว
เป็นคนที่สนุกสนาน ชอบหัวเราะ อารมณ์ขันแต่บางครั้งก็อารมณ์โมโหร้าย แต่ส่วนมากจะอารมณ์ดีซะมากกว่านะคะ และก็ชอบร้องเพลงมากกกกกกกกก

ยังไงก็ฝาก blogger ของ แนน ด้วยนะคะ

ขอบคุณค่ะ  บ๊ายบาย